Alex Scholten is al meer dan 40 jaar gefascineerd door de sterrenhemel. Gebruik makend van de nog relatief donkere omstandigheden bij het ouderlijk huis leerde hij de sterrenhemel kennen en op 14-jarige leeftijd kreeg hij zijn eerste telescoop. Zijn belangstelling is altijd vooral blijven uitgaan naar het visueel waarnemen van talrijke hemelverschijnselen, met het blote oog, een verrekijker of een telescoop.
Naast de telescopen van de Volkssterrenwacht Bussloo maakt Alex vooral gebruik van een aantal eigen instrumenten zoals een grote verrekijker (15x80) of een 20cm-Newton-telescoop.
In de loop der jaren heeft Alex systematische waarnemingen verricht aan o.a. zonnevlekken, sterbedekkingen door de maan, veranderlijke sterren, meteoren en kometen. Daarnaast talrijke meer bijzondere hemelverschijnselen zoals zons- en maansverduistering, poollicht en lichtende nachtwolken.
Voor zijn bijdragen aan m.n. het onderzoek van kometen en meteoren is Alex in 2023 vereerd met een vernoeming van een planetoïde, (38643) Scholten.
Zons- en maansverduisteringen
De interesse van Alex voor de sterrenkunde begon met het waarnemen van de gedeeltelijke zonsverduistering van 25 februari 1971. Sindsdien heeft hij tientallen zons- en maansverduisteringen waargenomen. Het meest spectaculaire zijn daarbij de totale zonsverduistering. Om deze waar te nemen moest meestal gereisd worden; zo werden verduisteringen waargenomen vanuit Bolivia (1994), India (1995), Aruba (1998), Oostenrijk (1999), Spanje (2005) en Turkije (2006).
Kometen
In maart 1975 verscheen aan de ochtendhemel de heldere komeet West. Met een fraaie staart was dit een indrukwekkend verschijnsel welke Alex diverse ochtenden kon waarnemen. Tien jaar later verscheen de beroemde komeet Halley weer aan de sterrenhemel en startte Alex een lange reeks van systematische helderheidsschattingen aan kometen. Sindsdien heeft hij zo’n 1500 helderheidsschattingen verricht aan meer dan 150 kometen. Meestal zwakke exemplaren, maar soms ook spectaculaire verschijningen zoals de kometen Hyakutake (1996) en Hale-Bopp (1996). In de zomer van 2020 werd de verschijning van komeet NEOWISE gevolgd. De waarnemingen zijn opgenomen in een internationale database en worden door sterrenkundigen gebruikt om een duidelijk beeld te krijgen over het activiteitsverloop van kometen.
Meteoren
Het waarnemen en tellen van meteoren (‘vallende sterren’) is een typische amateur-activiteit, die ook heel goed in groepsverband en zonder hulpmiddelen als telescopen uitgevoerd kan worden. Naast deelname aan waarnemingssessies op de Volkssterrenwacht Bussloo en in het Astrokamp, ligt Alex met name rond zgn. zwermactiviteit regelmatig buiten om meteoren te tellen. In ongeveer 500 waarnemingsuren werden ruim 11.000 meteoren waargenomen. Hoogtepunt hierbij waren de ‘sterrenregens’ van de Leoniden die rond de eeuwwisseling zichtbaar waren; gedurende enige tijd waren dan vele tientallen meteoren per minuut zichtbaar. Zo nam Alex in november 1998 deel aan een speciale Nederlandse waarnemingsexpeditie in het kader van de Leoniden op de Xinglong-sterrenwacht in China en ging hij een jaar later met een groep amateurs naar Portugal.
Poollicht
Om het mystieke verschijnsel van poollicht (‘noorderlicht’) te kunnen waarnemen moet meestal een reis naar het noorden van Skandinavië worden ondernomen. Zo ging Alex in maart 2013 speciaal met dit doel met een groep van de Volkssterrenwacht Bussloo naar Zweeds Lapland. Maar ook vanuit Nederland kan een enkele keer spectaculair poollicht worden waargenomen. Alex maakte fraaie opnamen van poollicht vanuit Nederland in 1989, 2000 en 2003.
Namibië
In juni 2023 verbleef Alex twee weken op de Astrofarm 'Tivoli' in Namibië om onder een uitzonderlijk donkere hemel de wonderen van de zuidelijke sterrenhemel waar te nemen. Met een 25cm- en 63cm Dobson werden waarnemingen verrichten aan tientallen bijzondere objecten zoals de Grote en Kleine Magelhaense Wolken, de spectaculaire bolhoop Omega Centauri, talloze sterrenstelsels in de Fornax-cluster, de Helix-nevel en nog veel meer. Een verslag hierover verscheen in het tijdschrift Zenit in november 2023.
Bijzondere verschijnselen
Enkele bijzondere waarnemingen die Alex in de afgelopen jaren kon verrichten:
Naast de telescopen van de Volkssterrenwacht Bussloo maakt Alex vooral gebruik van een aantal eigen instrumenten zoals een grote verrekijker (15x80) of een 20cm-Newton-telescoop.
In de loop der jaren heeft Alex systematische waarnemingen verricht aan o.a. zonnevlekken, sterbedekkingen door de maan, veranderlijke sterren, meteoren en kometen. Daarnaast talrijke meer bijzondere hemelverschijnselen zoals zons- en maansverduistering, poollicht en lichtende nachtwolken.
Voor zijn bijdragen aan m.n. het onderzoek van kometen en meteoren is Alex in 2023 vereerd met een vernoeming van een planetoïde, (38643) Scholten.
Zons- en maansverduisteringen
De interesse van Alex voor de sterrenkunde begon met het waarnemen van de gedeeltelijke zonsverduistering van 25 februari 1971. Sindsdien heeft hij tientallen zons- en maansverduisteringen waargenomen. Het meest spectaculaire zijn daarbij de totale zonsverduistering. Om deze waar te nemen moest meestal gereisd worden; zo werden verduisteringen waargenomen vanuit Bolivia (1994), India (1995), Aruba (1998), Oostenrijk (1999), Spanje (2005) en Turkije (2006).
Kometen
In maart 1975 verscheen aan de ochtendhemel de heldere komeet West. Met een fraaie staart was dit een indrukwekkend verschijnsel welke Alex diverse ochtenden kon waarnemen. Tien jaar later verscheen de beroemde komeet Halley weer aan de sterrenhemel en startte Alex een lange reeks van systematische helderheidsschattingen aan kometen. Sindsdien heeft hij zo’n 1500 helderheidsschattingen verricht aan meer dan 150 kometen. Meestal zwakke exemplaren, maar soms ook spectaculaire verschijningen zoals de kometen Hyakutake (1996) en Hale-Bopp (1996). In de zomer van 2020 werd de verschijning van komeet NEOWISE gevolgd. De waarnemingen zijn opgenomen in een internationale database en worden door sterrenkundigen gebruikt om een duidelijk beeld te krijgen over het activiteitsverloop van kometen.
Meteoren
Het waarnemen en tellen van meteoren (‘vallende sterren’) is een typische amateur-activiteit, die ook heel goed in groepsverband en zonder hulpmiddelen als telescopen uitgevoerd kan worden. Naast deelname aan waarnemingssessies op de Volkssterrenwacht Bussloo en in het Astrokamp, ligt Alex met name rond zgn. zwermactiviteit regelmatig buiten om meteoren te tellen. In ongeveer 500 waarnemingsuren werden ruim 11.000 meteoren waargenomen. Hoogtepunt hierbij waren de ‘sterrenregens’ van de Leoniden die rond de eeuwwisseling zichtbaar waren; gedurende enige tijd waren dan vele tientallen meteoren per minuut zichtbaar. Zo nam Alex in november 1998 deel aan een speciale Nederlandse waarnemingsexpeditie in het kader van de Leoniden op de Xinglong-sterrenwacht in China en ging hij een jaar later met een groep amateurs naar Portugal.
Poollicht
Om het mystieke verschijnsel van poollicht (‘noorderlicht’) te kunnen waarnemen moet meestal een reis naar het noorden van Skandinavië worden ondernomen. Zo ging Alex in maart 2013 speciaal met dit doel met een groep van de Volkssterrenwacht Bussloo naar Zweeds Lapland. Maar ook vanuit Nederland kan een enkele keer spectaculair poollicht worden waargenomen. Alex maakte fraaie opnamen van poollicht vanuit Nederland in 1989, 2000 en 2003.
Namibië
In juni 2023 verbleef Alex twee weken op de Astrofarm 'Tivoli' in Namibië om onder een uitzonderlijk donkere hemel de wonderen van de zuidelijke sterrenhemel waar te nemen. Met een 25cm- en 63cm Dobson werden waarnemingen verrichten aan tientallen bijzondere objecten zoals de Grote en Kleine Magelhaense Wolken, de spectaculaire bolhoop Omega Centauri, talloze sterrenstelsels in de Fornax-cluster, de Helix-nevel en nog veel meer. Een verslag hierover verscheen in het tijdschrift Zenit in november 2023.
Bijzondere verschijnselen
Enkele bijzondere waarnemingen die Alex in de afgelopen jaren kon verrichten:
- Sterbedekking door de Saturnus-maan Titan (3 juli 1989)
- Schattingen aan Nova Cygni (1992 t/m 1994)
- Inslag-effecten van komeet Shoemaker-Levy 9 in de atmosfeer van Jupiter (juli 1994)
- Mercurius-overgang over de zon (7 mei 2003 en 9 mei 2016)
- Venus-overgang over de zon (8 juni 2004)
- Venus-bedekking door de Maan (19 juni 2020)
- Waarnemingen aan heldere komeet C/2020 F3 (NEOWISE) (juli/augustus 2020)
- Waarneemreeks aan de nova V1405 in Cassiopeia over de periode van 19 maart 2021 tot heden (okt 2023)